Uitstekende service

Beste prijs/kwaliteit verhouding

Snelle levering

Slaap je niet, dan rust je toch: feit of fictie?

26 November 2021

Ken je dat: je ligt in bed en kunt geen slaap vatten? Hoe langer het duurt, hoe frustrerender het wordt. Het gros van ons vraagt zich tijdens die slapeloosheid af hoeveel het rusten in vergelijking met daadwerkelijk slapen? In deze blog kijken we naar de functie van slapen en hoe het in verhouding staat tot wakker in bed liggen.

Neuronen vallen stil tijdens diepe slaap

Onderzoekers krijgen er steeds meer vertrouwen in dat slaap specifiek is geëvolueerd om de hersenen op te laden. Recent hebben wetenschappers het verschil tussen rustig wakker worden en slapen bij mensen bestudeerd. Ze zeggen dat terwijl we wakker zijn, al onze neuronen constant vuren. Wanneer we slapen keren de neuronen terug naar een "op-en-neer" toestand, waarin slechts enkele op een bepaald moment actief zijn. Tijdens sommige slaapstadia valt alle activiteit van neuronen stil. Dat is het rustgevende deel van de slaap, waarbij de hersenen zich opladen.

dolfijnen

Vergelijking met dolfijnen

Om de waarde van totale neurale stilte te begrijpen, kijken we naar een slapend dier: dolfijnen. Dolfijnen moeten, net als walvissen, sommige haaien en een verscheidenheid aan andere onderwaterbeestjes, blijven bewegen om te kunnen ademen. Dit betekent dat deze dieren niet in maximale diepe slaap terechtkomen, zoals mensen dat kunnen; anders zouden de dolfijnen niet naar boven kunnen komen voor lucht en zou zuurstofrijk water niet meer over de kieuwen van de haaien stromen. Onderzoek lijkt dat te bevestigen: hersenscans laten zien dat dolfijnen nooit in een volledige slaaptoestand gaan; in plaats daarvan schakelen ze de helft van hun hersenen ongeveer acht uur per dag uit, terwijl de andere helft alert blijft. Dit wordt 'unihemisferisch slapen' genoemd.

Mensen met slaaptekort leveren bewijs

De personen die het dichtst in de buurt komen van een unihemisferische slaap, zijn mensen die extreem weinig slapen, waardoor een aantal neuronen zichzelf uitschakelen. Het effect is van buitenaf niet waarneembaar, omdat de persoon met slaaptekort wakker en in beweging is, maar onderzoekers kunnen de veranderingen wel vastleggen met behulp van een deep-scanningtechnologie die individuele neuronen meet. Hersenen

Slaap leidt tot cognitief herstel

Echter is het zo dat als we toegang krijgen tot diepe slaap, we een cognitieve boost van rust krijgen. Bij andere onderzoeken presteerden proefpersonen die letters moesten identificeren die honderden milliseconden per keer op een scherm flitsten, over het algemeen minder goed tijdens de examens naarmate de dag vorderde. Degenen die halverwege een dutje mochten doen, vertoonden meer cognitief herstel dan degenen die alleen maar rustten. Dit suggereert dat er een uniek voordeel is aan slapen dat je niet krijgt met rustig wakker zijn, microslaap of een unihemisferische slaap. Deze functie vindt alleen plaats als er een echt dutje is met echte slaap, zoals gemeten met EEG.

De conclusie is dat in bed rusten zeker niet nutteloos is; het helpt je spieren en andere organen te ontspannen. Maar je zou dezelfde resultaten krijgen als je gewoon op de bank gaat liggen. Echte slaap daarentegen heeft een unieke functie, namelijk de hersenen opnieuw opladen. Dit geeft je de energie en focus om je dagelijkse uitdagingen aan te kunnen. Dus samengevat: rusten en slapen zijn niet hetzelfde, want ze hebben niet hetzelfde effect. Slaap is nog steeds het allerbelangrijkst.